روستای لی لی پوت های ایران
در نزدیکی شهر بیرجند روستایی بنام ماخونیک وجود دارد که این روستا در بین بسیاری از ایرانیان ناشناخته است، موضوع جالب این روستا مردمان آن هستند که همگی کوتاه قد هستند. وقتی وارد این روستا میشوید متوجه این میشوید که این روستا از تمامی پیشرفت های تمدن عقب مانده و سبک زندگی آنها با همگی ما متفاوت است. برای شنیدن این داستان که چرا آدم های این روستا کوتوله اند با افراگشت کهن همراه شوید.
قدمت این روستا به چند صد سال پیش برمیگردد. این روستا جزو 7 روستای حیرت انگیز جهان است که نیمی از خانه هایش در زیر زمین قرار دارد. مردمان این روستا افغان هایی هستند که 3 قرن پیش وارد این روستا شدند که 30 دقیقه با مرز افغانستان فاصله دارد. دلیل متفاوت بودن این روستا با دیگر روستاها باعث شد تا این روستا چندین مدت بر سر زبان ها بیفتد و در اخبار ایران از آن صحبت کنند.
وقتی وارد این روستا میشوید اولین چیزی که توجه شما را به خود جلب میکند خانه های این روستا است. معماری این خانه ها با درب های کوتاه میباشد که اگر یک آدم بخواهد با قد عادی از این درب ها عبور کند باید کمر خود را خم کرده تا بتواند از آن رد شود. قد تمامی اهالی این روستا از مردم عادی هم کوتاه تر است به همین خاطر این روستا به روستای آدم کوچولوها معروف است. در این روستا بلندترین قد 140 سانت است و همگی اینها به صورت مورثی قدشان کوتاه بوده و مردمان این روستا به دلیل دسترسی نداشتن با اطراف خود مجبور به ازدواج فامیلی هستند و به همین خاطر بچه های آنها نیز قد کوتاه به دنیا می آیند. همین موضوع باعث میشود که کوتاه قد بودن نسل به نسل انتقال یابد ومردمان این روستا همانطور کوتاه قد باقی بمانند.
عاملی دیگری که در کوتاه قد بودن این مردم تاثیر گذار بود تغذیه آنها بود. این مردم تا 50 سال پیش هیچ حیوانی را شکار نمیکردند و چای نیز نمی نوشیدند. انها گوشت نمی خوردند و سیگار هم نمی کشیدند چرا که اینکار ها را گناه تلقی میکردند. البته باید این موضوع را بدانید که با گذشت زمان و رفت و آمد افراد دیگر روستا ها به این روستا و خوردن قطره آهن، وضعیت این روستا رو به بهبود رفت. خانه های این روستا سقف های کوتاهی دارد که هم برای وضعیت جسمانی آنها بود و هم برای سرمای بیش از حد روستا که بتوانند خانه های خود را راحت تر گرم نگه دارند. آنها برای ساختن این خانه ها ابتدا گودالی با عمق یک متر ایجاد کرده و سپس با گل و سنگ دیوار یک متری بر روی آن بنا میکردند. درب این خانه ها هم با سقف آنها تناسب داشت و این نوع معماری باعث می شد که این خانه ها در زمستان گرم و در تابستان خنک بمانند.
بافت این روستا بسیار فشرده و کوچه های آن باریک است به طوری که انسانهای عادی باید به تنهایی از این کوچه ها عبور کنند. همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم این روستا از روستاهای اطراف خود دور بوده به همین خاطر تمامی مراسم های نامزدی، عزا، عروسی، جشن های سنتی و محلی آن به شیوه گذشته باقی مانده. شکل ظاهری این مردم پیشرفتی نکرده به گونه یی که کفش آنها چوبی و لباسشان از جنس کرباس است. غذای آنها شامل آب قره قروت، گندم کل، گرماس، آب دوغ ، آب ماست ، کاچی شلغم ، قلور شیر، کشک ، قلور ترش، تلخو و پختیک میباشد. شغل این مردم در ابتدا کشاورزی و دامپروری بوده اما با گذشت زمان کار در معدن سنگ و قالیبافی نیز به آنها اضافه شد. اتفاق بسیار خوبی که با گذشت زمان در این روستای جالب و جذاب افتاد این بود که با آمدن امکاناتی چون بهداشت و تاسیس مدارس این مردم توانستند پیشرفت بسیاری کنند و با روستاهای اطراف خود ارتباط برقرار نمایند.
راه های ارتباطی این منطقه آسفالت شد تا بتوانند به راحتی رفت و آمد کنند و همچنین مغازه هایی چون قصابی و خواربار فروشی هم ایجاد شد که مردم در رفاه کامل تری زندگی کنند. نکته جالب این است که با آمدن مواد غذایی و قرص آهن، متوسط قد مردم روستا افزایش پیدا کرد. این داستان ها و گفته ها درباره ی این روستای زبیا باعث شد که این روستا به یک مکان گردشگری و ماجراجویی تبدیل شود و ویژگی های منحصر به فرد آن باعث قرار گیری روستا در بین 7 روستای شگفت انگیز جهان شد. در روستا ماخونیک آثار باستانی چون سنگ نگاره ی ماخونیک ، بنای برج و قلعه ، برج گل انجیر، منزل سردگونی و نادر مرده نیز وجود دارد که مسافرین به این روستا میتواندد از این آثار دیدن کنند.
در مجله گردشگری افراگشت کهن بخوانید.